Değerli Üyelerimiz,

Son aylarda dünyada ve ülkemizde bilim ve yayın etiğine uymayacak şekilde makale yayınlayan dergiler, kitap basan yayıncı kuruluşları ve sahte kongre düzenleyen şirketler tartışılmaktadır. Konuyla ilgili olarak hemşirelik alanındaki akademisyen meslektaşlarımızın dikkatini konuya çekmek amacıyla aşağıdaki yazının okunması ve diğer meslektaşlarınızla paylaşılmasını rica ediyoruz.

Akademisyenlerin tamamlamak zorunda olduğu kriterler ve yükselme baskısı maalesef kötüye kullanılarak ticari faaliyetlere dönüştürülmektedir. Bu boşluktan yararlanan kişi ve kurumlar akademisyenlere para karşılığı hızlı makale basımı, hakemli dergi gibi gösterip ancak hakem süreci işletilmeden basım yapma sözü vererek yüksek ücretler karşılığında yayın aşamasını engelsiz ve hızlı bir biçimde tamamlamaktadırlar. Bilim dergilerinde ortalama 1-2 yıl süren yayın aşaması, sahte yayıncılarda birkaç gün ile birkaç hafta arasında bitmektedir. Sahte kongrelerde ise hayali davetli konuşmacılar, hiç yapılmayan kongreler, sunulmayan bildiriler ile oturduğunuz yerden hiç hareket etmeden para karşılığı bildiri kitabı basılarak puan almanız sağlanmaktadır. Bu sahteciliği ortaya çıkaran Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (International Consortium of Investigate Journalists-ICIJ) 2013 yılında bu yana 400 binden fazla bilim insanının bu dergilerde makale yayınladığını ortaya koymuştur. Bu sahte yayıncıların başında OMICS, IOSR Journal ve Sciencedomain gelmektedir.

Sahte dergileri ve yayıncıları sistematik bir inceleme ile ortaya çıkaran diğer bir isim ise ABD’li kütüphaneci Jeffrey Beall. Beall dikkati sayesinde bazı akademisyenlerin diğerlerine göre abartılı sayılabilecek sayıda yayın yaptıklarını farkediyor ve incelemeye karar veriyor. Sonuçta ortaya en iyi yırtıcı yayın arama motorlarından birisi olan Beall’s listesi (https://beallslist.weebly.com/) çıkıyor.

Değerli Üyelerimiz,

Yalnızca akademik yükselmeler ve niceliksel olarak yayın sayısını artırma hırsı ile içinde bulunduğumuz bilim topluluğuna ve topluma zarar vermemeliyiz. Bu nedenle makale yapacağımız dergileri, kitap yayımlayacağımız yayıncıları ve katılacağımız kongreleri dikkatli seçmek ve yırtıcı/sahte yayıncılığa karşı dikkatli olmak zorundayız. Bu nedenle bu gündemi takip eden, yazan ve paylaşan web siteleri, kişi ve kuruluşların yakından izlenmesini öneriyoruz. Ayrıca özellikle doktora eğitiminde bu konunun gündemde tutulması, önleyicilik açısından hayati olduğunu vurgulamak istiyoruz. Bununla birlikte doçentlik süreçlerinde jürilerin yırtıcı/sahte yayıncılığa karşı hassasiyet göstermesi, bu yayıncılık türüne hemşirelik alanında yer açılmaması için büyük önem taşımaktadır.



Yırtıcı/sahte yayınlar hakkında bilgi edinmek için kaynaklar

Yırtıcı/sahte dergi ve yayıncıları taramak için kaynaklar

Farkında olmadan yırtıcı/sahte yayıncılarda yayınınız varsa geri çekmek için gerekli bilgiyi içeren kaynak

Dr. Öğr. Üy. Havva ARSLAN YÜRÜMEZOĞLU
Hemşirelik Eğitimi Derneği Adına